Đường Catinat đầu thế kỷ 20

Bài biên khảo này có mục đích trình bày cảnh quan, kiến trúc, sinh hoạt thương mại trên con đường Catinat trong bối cảnh đời sống chính trị, văn hóa của thành phố Saigon vào đầu thế kỷ 20. Phân tích các nét văn hóa, kinh tế đặc thù của một con đường trong một địa phương cho ta một cái nhìn vi mô, liên quan đến các cá thể địa phương, ít nhiều không được biết đến trong bối cảnh tổng quan của một nước. Tuy vậy, mặc dầu chỉ là một “tiểu tự sự” (petit recit) nhưng nó sẽ cho ta thấy sự đâm chất của môi trường văn hóa qua đấy con người hay quá trình lịch sử ít nhiều bị ảnh hưởng.

Đường Đồng Khởi thời Pháp thuộc được gọi là rue Catinat (1), tức đường Tự Do trong thời Việt Nam Cộng Hòa và sau 1975 là đường Đồng Khởi. Con đường này là con đường xưa nhất và nổi tiếng nhất Saigon. Đây là một trong những con đường được thiết lập đầu tiên khi Pháp qui hoạch lại thành phố sau khi chiếm được và phá thành Saigon. Còn được gọi là “Rue no. 16” lúc ban đầu cho đến khi là con đường được tráng nhựa đầu tiên, đường Catinat nhanh chóng trở thành trung tâm sinh hoạt thương mại của thành phố.

Đại lộ Charner cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20

Mỗi thành phố đều thường có một đại lộ xuyên trục dẫn đến trung tâm hay nằm trong trung tâm thành phố, nơi có nhiều cơ sở, công trình văn hóa, kinh tế, chính trị quan trọng làm tâm điểm tượng trưng đặc thù cho thành phố. Nếu Paris có Champ-Élysée thì Saigon có Đại lộ Nguyễn Huệ. Đại lộ Nguyễn Huệ được thành lập từ hơn 125 năm nay từ ngày con kinh chạy từ bến Bạch Đằng chảy lên gần của thành Saigon (gọi là thành Qui hay thành Bát quái xưa kia thời vua Gia Long) đã được lấp đi để trở thành một đại lộ hoành tráng.

Năm 1887, kinh chợ Vải, từ sông Saigon chạy lên khu vực đường Lê Lợi hiện nay, được lấp trở thành một đại lộ lớn mà người Pháp gọi là Boulevard Charner, gồm con kinh lấp và hai con đường dọc hai bờ kinh, đuờng Charner bên trái kinh và đường Rigault de Grenouilly bên phải kinh. Đại lộ Charner (Nguyễn Huệ ngày nay) trở thành đường rộng nhất Saigon, nơi diễn ra các lễ hội lớn, các cửa hàng và trụ sở các công ty, và các di tích văn hóa lịch sử không kém đường Catinat (Đồng Khởi ngày nay).

LOÀI ONG

Phần 1. SINH HỌC CON ONG

Ong mật (Honeybees, Apis mellifera) và nhiều loài ong hữu ích khác đang trên đà báo động, số lượng ong giảm sút rõ rệt do môi trường khí hậu biến đổi, ký sinh, bệnh tật truyền nhiễm, và thuốc trừ sâu bệnh, v.v.

Để đối phó với hiện tượng trên, tạp chí Nature số 521 phát hành ngày 21/5/2015 có một loạt bài cập nhật kiến thức khoa học về loài ong, ong mật cũng như ong hoang dại, với sự hổ trợ tài chánh của công ty Bayer CropScience.